(podzielona na 3 części: GÓRNE, ŚRODKOWE i DOLNE)

ARNOLDSDORF -1369 r. (OBER, MITTEL, NIEDER).
ARNSDORF - 1447 r.
MILlKOWICE -1945 r.

Etymologia nazwy wsi wywodzi się z formy dzierżawnej - wieś Arnolda, później skrócona do formy Arnsdorf. Milikowice nie znajdują potwierdzenia w źródłach pisanych i pochodzą z nazewnictwa powojennego, z 1945 roku.

Milikowice są wsią ulicową, utworzoną na bazie wsi łańcuchowej z elementami wsi owalnicowej. Wieś długa, rozłożona równolegle do potoku M iIi kówka , wzdłuż drogi, wiodącej z Jaworzyny Śląskiej, przez Stary Jaworów i Witków do Świdnicy, na wysokości od 246 do 270 m npm.

Milikowice są wsią starą, założoną około 1200 roku, zróżnicowaną pod względem topograficznym, przestrzennym, drożnym i zabudowy, przeważnie zwartej! W źródłach wymieniona po raz pierwszy w 1264 roku, w dokumencie Henryka Śląskiego, w którym książę przekazuje ją swojemu słudze i rejentowi Miricusowifw dniu 14 czerwca 1376 roku kościół zwierzchni w Świdnicy podzielił wieś na trzy części: Górne, Środkowe i Dolne.

Milikowice Górne od 1487 roku należały do Hansa von Monau, patrycjusza w Świdnicy. Późniejszymi właścicielami, kolejno byli: od 1497 r. - Georg von Ungervothen ze Świdnicy, od 1594 r. Adam von Gersdorf, od 1600 r. - Georg Heinrich von Tschirnau, od 1635 r. - Nicolaus von Tschirsky, od 1747 r. Christina Dorota Hochberg z Książa, pod koniec XVIII wieku znowu rodzina von Tschirskych. Od 1876 r. Wieś wykupuje Teodor von Hayn i w 1901 r. August von Meterschein, który panuje tu do aż do 1945 r. W 1785 r. Wieś liczy 205 mieszkańców, w tym 12 rolników, 23 zagrodników i kilku chałupników. Ponadto we wsi znajdują się: 2 folwarki, młyn wodny i szkoła.

Milikowice Środkowe od 1685 roku należały do Christopha von Sommerfelda,'po czym w 1691 r. Przeszły we władanie Franza Alberta von Sommerfelda, i następnie, 1694 r. w ręce Marii Elżbiety von Zedlitz, z domu Gellhorn. W 1720 r. wsią włada Ernst Wilhelm von Reibnitz. W 1785 r. Milikowice Środkowe liczą 44 mieszkańców, w tym 4 gospodarzy i 4 zagrodników.

Milikowice Dolne od 1511 roku należą do Georga i Servantiusa von Schindel. W 1785 właścicielem wsi i majątku jest Ferdinand Braun. Majątek liczy 360 ha, w tym pola uprawne 321 ha, łąki 21 ha, lasy 12 ha i dziedziniec folwarczny 6 ha. Wieś w tym czasie liczy 199 mieszkańców, w tym 7 rolników, 18 zagrodników i 9 chałupników. Ponadto we wsi znajdują się: 1 kościół katolicki, 1 dom parafialny, 1 szkoła, 1 folwark i 1 młyn wietrzny (wiatrak).

W 1886 roku wieś, jako całość, liczy 1078 mieszkańców, przy czym w Milikowicach Górnych mieszka 572 osób, Środkowych 120 i Dolnych 386. W milikowicach Górnych działa szkoła ewangelicka dla 120 dzieci, w Milikowicach Dolnych szkoła katolicka dla 81 dzieci. Ponadto we wsi istnieją 2 wiatraki. Ustalono też, że we wszystkich częściach wsi mieszkali ludzie o polsko brzmiących nazwiskach... .

W Milikowicach istnieje szereg obiektów objętych ochroną konserwatorską. Są to :

• 2 stanowiska archeologiczne: cmentarzysko ciałopalne i ślad osadnictwa,
• kościół parafialny p.w. św. Michała: wczesnogotycki, wzniesiony w 2 poł. XIII wieku/wymieniony dopiero w 1318 roku, przebudowany w XV wieku i następnie w 1668!oku, restaurowany w 1891 roku. Murowany, jednonawowy, z wież od południa, z kwadratowym prezbiterium. Sklepienie krzyżowo-żebrowe. Zachowało się szereg nagrobków z XVI, XVII i XVIII wieku.
• cmentarz parafialny, d. Ewangelicki, położony w zachodniej częściwsi, przy szosie Milikowice - Mokrzeszów, za zabudową wsi, na płaskim terenie, z połowy XIX wieku. Cmentarz czynny. Brakuje nagrobków o historycznym znaczeniu,
• zespół pałacowy: pałac, dom mieszkalny, budynek mieszkalno gospodarczy, obora; położone w środkowej części, pochodzą z poło XIX wieku, oraz z z pocz. XX. Pałac, zbudowany w stylu wczesno neogotyckim, prawdopodobnie w latach 3D-tych XIX stulecia, znajduje się w stanie ruiny. W 2 poło XIX był przebudowywany i utracił część swoich cech stylowych.
• park dworski: 'założony w latach 3D-tych XIX wieku, na powierzchni 16 hektarów, w formie dużego trójkąta, nosi w sobie, mimo zniekształceń, ślady założenia romantycznego. Jest podzielony licznymi alejami, wzbogacony ciekami wodnymi, o zróżnicowanym drzewostanie, w tym także o charakterze pomnikowym. Należy do ciekawszych w tej części Śląska.
• park podworski, ob. komunalny, położony przy drodze do Mokrzeszowa, założony prawdopodobnie w XIX stuleciu, w stylu romantycznym. W parku zachowała się ruina budowli - być może dawnego dworu?
• Szkoła Podstawowa przy ul. Kościuszki 27, z pocz. XX wieku,
• willa w parku, z pocz. XX w.,
• dom mieszkalny przy ul. Parkowej 11, z około 1880 roku,
• dom mieszkalny przy ul. Spacerowej 8, z ok. 1880 r, rozbudowywany ok. 1906 r.

Ochronie konserwatorskiej podlega układ przestrzenny wsi, a ponadto wszystkie wymienione powyżej obiekty, stanowiące dobra kultury: historii, zieleni, architektury i budownictwa.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy na stronę o historii Gminy Jaworzyna Śląska.