Wieś BOLESŁAWICE
BUNZLAYCZ-w 1308 roku
BUNZELWITZ - później
BOLESŁAWICE - od 1945 roku
Etymologia nazwy wsi z całą pewnością wiąże się z imieniem Bolesława, prawdopodobnie Krzywoustego, w którego imieniu wieś tę założył Piotr Włost, wojewoda śląski, zapewne w 1109 roku, na co wskazywała stara tablica, wmontowana w mur budynku szkolnego, w XIX stuleciu. Wskazują na to również nazwy niemieckie, które odwołują się do imienia Bolesława.
Bolesławice, wieś duża, o charakterze owalnicy, później rozbudowana przestrzennie do ulicówki, położona przy drodze wiodącej ze Świdnicy do Jaworzyny Śląskiej, i dalej do Strzegomia, w odległości 3,5 km od dworca kolejowego w Jaworzynie, na wysokości od 213 do 233 m ponad poziom morza, należy do najstarszych wsi na Śląsku. Wzmiankowana historycznie, po raz pierwszy, dopiero w 1308 roku, gdzie podaje się, że właścicielem wsi był Beynemann z Bunzlaycz, ławnik ze Świdnicy. 31 sierpnia 1318 roku biskup wrocławski Henryk włączył dobra wsi do klasztoru cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim. W 1337 roku Henrich von Reinchenbach wykupił wieś z rąk Konrada von Promnitz. 1788 roku wieś liczy już 334 mieszkańców, w tym 22 gospodarzy, 10 zagrodników i 14 chałupników. We wsi znajduje się katolicki kościół filialny i szkoła, w której uczy się 72 uczniów. W 1886 roku wieś liczy 794 mieszkańców. W szkole 123 dzieci. Część mieszkańców podejmuje prace w Świdnicy i w Jaworzynie. W 1910 roku Bolesławice otrzymują Gminny urząd obwodowy, urząd stanu cywilnego, stację kolejową, kasę zapomogowo - pożyczkową.
Wieś rozbudowuje się przestrzennie i wzbogaca. Przybywa domów i zagród, wznoszonych w technologii murowanej. Bolesławice, tak jak każda miejscowość o starej metryce założenia, posiadają szereg wartościowych zabytków historii, architektury, budownictwa i sztuki. Do najciekawszych należą:
Kościół filialny p.w. św. Jadwigi
pierwotny wzmiankowany w 1318 roku, obecny gotycki, zbudowany z kamienia w 2 połowie XIV wieku, i przebudowany w początkach XVI wieku, nosi charakter renesansowy. Remontowany w latach 1836, 1926 i 1966. Murowany, jednonawowy, orientowany, z kwadratowym prezbiterium i z takąż wieżą od zachodu, oraz dostawioną w 1516 roku kaplicą od północy. Wnętrze nakryte sklepieniem krzyżowo - żebrowym i gwiaździstym. We wnętrzu kamienne sanktuarium z 1515 roku, renensansowy obraz z XVI wieku oraz późnorenesansowy ołtarz z początku XVII wieku. Na zewnątrz dwa krzyże pokutne, mur przy kościele z XVII wieku.
Zespół pałacowy (budynek Nr 50) wzniesiony w 1783 roku
później wielokrotnie przebudowywany, m.in. w XIX wieku, oraz w 1977 roku:
- budynki gospodarcze I, II i III, wzniesione w XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku, brama z 1783 roku.
- Pałac - trzytraktowy, dwukondygnacyjny, nakryty dachem łamanym, na parterze sklepiony kolebką, zachował charakter budowli późnobarokowej.
- szkoła (budynek Nr 36), wzniesiona około 1920 roku,
- dom ludowy, ob. dom mieszkalny (budynek Nr 6) z kon. XIX w., budynek mieszkalno - gospodarczy (budynek Nr 4) z pocz. XX w., dom mieszkalny (budynek Nr 9) z 1880 roku,
- dom mieszkalny (budynek Nr 14) z ok. 1880 roku,
- zespół mieszkalno - gospodarczy (Nr 21) : dom mieszkalny, budynki gospodarcze 1,11 i III z bramą, stodoła z poło XIX i początków XX wieku,
- zespół mieszkalno - gospodarczy (Nr 24) : dom mieszkalno gospodarczy, budynek gospodarczy z 1847 roku i z poło XIX stulecia, zespół mieszkalno - gospodarczy (Nr 26) : dom mieszkalny,
- budynek gospodarczy z bramą z około poło XIX w,
- dom mieszkalny (budynek Nr 35) z 1905 roku,
- dom mieszkalny (budynek Nr 38) wzniesiony w 1880 roku,
- zespół mieszkalno - gospodarczy (Nr 44) : dom mieszkalny, oficyna mieszkalno - gospodarcza, stodoła, budynek gospodarczy, brama wjazdowa, wzniesione w 1820 roku, i później - ok. 1870 oraz w pierwszej połowie XIX stulecia, i w pocz. XX w.,
- budynek mieszkalno - gospodarczy (dom Nr 53) z końca XIX wieku, dom mieszkalny (budynek Nr 61) z 2 poło XIX wieku, na gruntach Bolesławie znajduje się 20 stanowisk archeologicznych, w postaci osad otwartych lub śladów osadnictwa kultury łużyckiej lub przeworskiej.
Ścisłą ochroną konserwatorską objęty jest układ przestrzenny wsi, wszystkie wymienione powyżej obiekty architektury i budownictwa, a ponadto zespół cmentarza: mur ogradzający, nagrobki, aleja lipowa i starodrzew. Cmentarz położony jest przy drodze Świdnica - Żarów, w kierunku Nowic, w północnej części wsi, na lekkim wzniesieniu.
Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy na stronę o historii Gminy Jaworzyna Śląska.