Wieś Bagieniec

TYCHENOW - w 1307 roku,
TEICHENAU - później,
TYCHENOW - w 1945 roku,
BAGIENlEC - od 1946 roku.

Etymologia nazwy wsi nawiązuje do istniejących tutaj mokradeł: der Teich sadzawka, staw, w XII stuleciu zeslawizowana do brzmienia Tychenow, później Teichenau. Nazwę Tychenow przywołano jeszcze w 1945 roku. Od 1946 roku, przez proste przetłumaczenie, wsi nadano imię Bagieniec.

  fot. Sławomir Pamuła   fot. Sławomir Pamuła

Bagieniec położony jest na płd-wsch. od Świdnicy i na wschód od Jaworzyny Śląskiej, przy drodze bocznej z Bolesławie do Wiśniowej, i dalej do Świdnicy, wzdłuż potoku Bagieniec, wpadającego do rzeki Bystrzycy, wśród łąk i lasów mieszanych, w obniżeniu lekko pofałdowanego terenu, na wysokości od 202,8 m do 209,3 m ponad poziomem morza. Wieś rozlokowana jest wzdłuż szosy asfaltowo - brukowej, w zabudowie rozproszonej, zbliżonej do wsi typu łańcuchowego.

Bagieniec powstał za czasów Bolka I, księcia Świdnicko - Jaworskiego. Wzmiankowany po raz pierwszy w 1307 i 1318 roku w dokumentach biskupa wrocławskiego Henryka, potwierdzających dziedziny z Bagieńca na rzecz kościoła w Wierzbnej. W 1369 roku wieś należała do Nicolasa von Sachenkirch, burgrabiego z Sobótki, który podzielił dobra pomiędzy swoich synów: Hansa, Pawła, Weigela, Konrada i Piotra, w 1400 roku, przy czym nie wiadomo, któremu przypadł Bagieniec. W XV wieku wieś stała się lennem saskim, zarządzanym przez radę miejską w Świdnicy, i została oddana w dzierżawę. W 1499 roku należała do Pawła Herdena, który sprzedał ją Hansowi Hotzendorfowi, a ten z kolei, w 1545 roku, Hansowi von Ronau z Goli Świdnickiej. W rękach tego rodu wieś pozostała do 1633 roku, poczym drogą koligacji przeszła w ręce rodu von Luck. W 1775 roku, drogą zakupu, Bagieniec przeszedł we władanie rodu von Zedlitz , którzy w 1884 roku otrzymali prawo Fedeikomisu, a w 1917 ustanowili majorat. Ostatnim właścicielem wsi był - wymieniony w 1930 roku - Karl August von Zedlitz - Leipe.

W 1785 roku wieś liczyła 187 mieszkańców, w tym: 3 zagrodników, 22 chałupników, 1 folwark i 2 młyny wodne. Około 1866 roku Bagieniec liczył już 271 mieszkańców, ponadto były tu 2 młyny wodne, majątek ziemski, szkoła ewangelicka dla 55 dzieci i 1 nauczyciel.

Bagieniec jako wieś o starej metryce założenia posiada szereg wartości zabytkowych, między innymi:

  • 10 stanowisk archeologicznych, dokumentujących ślady dawnego osadnictwa,
  • zespół pałacowo - folwarczny: rozlokowany w centrum wsi, w obniżeniu między niewielkimi wzniesieniami, otaczającymi wieś. Zajmuje on teren płaski, otoczony od wschodu i północy dużymi stawami hodowlanymi, od południa i zachodu łąkami i polami
  • uprawnymi, przez łąki graniczy z cmentarzem, rozlokowanym na niewielkim wzgórzu. Głównym założeniem zespołu jest dwór: wzniesiony prawdopodobnie przez Nicolasa von Sachenkircha, w latach 70-80 tych XV wieku. Składał się on z budynku na planie czworoboku, o trzech kondygnacjach. Do budynku przylegały zabudowania pomocnicze. Ten pierwotny dwór, noszący charakter wieży mieszkalnej, został rozbudowany na nowoczesną siedzibę, w
    latach 20-30 tych XVII wieku, i aktualnie nosi charakter pałacu. Uzupełnieniem założenia jest zespół budynków folwarcznych: dom rządcy, czworak, chlewnia, stajnia, obora, wozownia, stajnia, stodoła, spichlerz, chlewnia, sklep, ponadto park i most przy pałacu, zespół uzupełniają dwa budynki mieszkalne Nr 2 i 20. Zabudowa ta pochodzi z poło XIX stulecia, częściowo z początków XX wieku,
  • zespół cmentarny, na który składają się: mur cmentarny z bramą z ok. poło XIX wieku, kaplica cmentarna z 1854 roku, i cmentarz, z zespołem zabytkowych nagrobków rodu von Zedlitz, z XIX stulecia. Najstarszy istniejący nagrobek pochodzi z 1889 roku. Cmentarz otoczony jest drzewami, które uzupełniają ten zespół.

Ścisłej ochronie konserwatorskiej podlega układ przestrzenny wsi, wszystkie stanowiska archeologiczne, dwór, zespół zabudowań folwarcznych, park i zespół cmentarny.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy na stronę o historii Gminy Jaworzyna Śląska.

Kontakt

Urząd Miejski w Jaworzynie Ślaskiej
58-140 Jaworzyna Ślaska, ul. Wolności 9
tel. centrala: +48 (074) 85-88-230
faks: +48 (074) 85-88-253
e-mail: urzad@jaworzyna.net

Godziny otwarcia urzędu

Pn. - Pt.: 7:30 - 15:30

Godziny otwarcia kasy

Pn. - Pt.: 8:00 - 11:00, 12:00 - 14:30