Aktualności
Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej już działa
11-04-2005
Pierwszego kwietnia 2005 roku zainaugurowano działalność jaworzyńskiego Muzeum. Jest to prywatna instytucja kultury, założona przez dr nauk technicznych Piotra Gerbera; ochrona dóbr kultury materialnej była i jest jedną z jego głównych dziedzin działalności naukowej. Swe doświadczenie i dokonania naukowe dr P. Gerber zamierza rozwijać w utworzonym na bazie byłego skansenu parowozów, Muzeum.
Stworzył je by ratować zabytki techniki XIX i XX wieku i udostępniać wiedzę o tym okresie społeczeństwu; technika przemysłowa poprzednich wieków miała ogromny wpływ na rozwój cywilizacyjny wielokulturowego Śląska.
Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa mogło powstać dzięki determinacji władz samorządowych Jaworzyny Śląskiej. Starania władz gminnych o przejęcie terenu i obiektów oraz majątku ruchomego byłego Skansenu Parowozów wspierane były przez samorządy powiatowy i wojewódzki, przez parlamentarzystów i stowarzyszenia miłośników kolei. Szczególną troskę o zachowanie kolejowych zabytków wykazał pan Ryszard Boduszek, Prezes Sympatyków Kolei we Wrocławiu. Majątek, tereny i nieruchomości zabudowane były własnością kilku spółek PKP; zabiegi o prawne przeniesienie własności musiały być wielokierunkowe. Gdyby nie życzliwość i przychylność Ministerstwa Infrastruktury i Zarządu Nieruchomości PKP w Warszawie , negocjacje w sprawie przejęcia majątku kolei przez gminę mogłyby trwać w nieskończoność. Z ramienia Zarządu PKP negocjatorem i koordynatorem przekazania gminie majątku kolei był z-ca dyrektora Marek Biały, człowiek kompetentny, otwarty, elastyczny, pełen wiary w sukces przedsięwzięcia. Realizatorem działań i koordynatorem na co dzień w terenie była Barbara Traczykowska, ówczesna dyrektor Zakładu Nieruchomości PKP Oddz. w Wałbrzychu.
Gmina - Uchwałą Rady Miejskiej, aż po podpisanie aktu notarialnego o przejęciu własności - zabiegała o najracjonalniejsze zagospodarowanie byłego Skansenu. Spośród licznych koncepcji wybrano prywatną inicjatywę powołania Muzeum, podkreśliła Halina Dydycz - Burmistrz Jaworzyny Śląskiej, w swoim wystąpieniu inaugurującym otwarcie Muzeum.
Przemówienie Pani Burmistrz Haliny Dydycz
Zebrani Pani Stefania Żochowska Kierownik Referatu IGN Urząd Miasta, Stanisław Janik Wicewojewoda Dolnośląski, Leszek Orpel Burmistrz Jedliny Zdroju, Bronisław Poliński Naczelny Dyrektor PKP Polskich Linii Kolejowych S.A
Powitała gości, wśród których byli między innymi Stanisław Janik - Wicewojewoda Dolnośląski i Andrzej Kubik Wojewódzki Konserwator Zabytków, Bronisław Poliński Naczelny Dyrektor PKP S.A. Oddział Regionalny we Wrocławiu i Andrzej Piech Zastępca Dyrektora Przewozów Regionalnych PKP, Jacek Wajs, Starosta Świdnicki i Konrad Jabłoński, Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy, wójtowie i burmistrzowie, przewodniczący rad gmin powiatu świdnickiego, dzierżoniowskiego i wałbrzyskiego; naczelnicy różnych działów i sekcji PKP z Wrocławia, Wałbrzycha i Jaworzyny Śląskiej, radni Rady Miejskiej w Jaworzynie Śląskiej, przedstawiciele jednostek organizacyjnych gminy Jaworzyna Śląska.
Halina Dydycz w swoim i Kazimierza Chęcika, Przewodniczącego Rady Miejskiej, imieniu, podziękowała wszystkim osobom, które przyczyniły się do szybkiego i dobrze logistycznie przygotowanego - przejęcia własności PKP przez gminę i dalej - przekazania w dwudziestoletnią dzierżawę nieruchomości byłego Skansenu Parowozów w Jaworzynie Śląskiej, na rzecz Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa. Majątek ruchomy przekazano w formie darowizny dla Muzeum z zapisem, iż nie można go zbywać. Wyraziła przekonanie, że muzeum będzie swym oddziaływaniem promieniowało na Dolny Śląsk i bliskie nam Czechy i Niemcy, a Jaworzyna Śląska stanie się atrakcyjnym miastem dla turystyki zorganizowanej i indywidualnej. Możliwość korzystania przez turystów z wypoczynku na terenach pożwirowych, gdzie plaża piaszczysta i woda krystaliczna, wzbogaca walory turystyczne naszego miasta.
O dotychczasowych, półrocznych przygotowaniach do otwarcia Muzeum mówili Piotr Gerber, Marek Batycki, Dyrektor Muzeum, Profesor Jan Kęsik z Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Rady Muzealnej, Jacek Jerczyński i Ryszard Boduszek - Kustosze Muzeum. Zaprezentowane zostały w multimedialnym przekazie liczby i zakres prac dotąd wykonanych. Duże przedsięwzięcia remontowe i adaptacyjne pomieszczeń na sale ekspozycyjne, ogrodzenie terenu, nabytki muzealne - wagony i lokomotywy - oraz bieżąca działalność kosztowały dotąd 355tys.
Pan Piotr Gerber prezentujący multimedialne materiały dotyczące Muzeum
Pani Burmistrz Żarowa Lilla Gruntkowska, Pani Burmistrz Dobromierza Maria Jaworska, Starosta Powiatu Świdnickiego Jacek Wajs, Członek Zarządu Powiatu Krzysztof Sołtys, Dyrektor SOKiBP Zdzisław Skarbek, Wojewódzki Konserwator Zabytków Urzędu Marszałkowskiego Andrzej Kubik.
Zapoznano gości z programem merytorycznym Muzeum, które za nadrzędny cel - poza gromadzeniem, ochroną i udostępnianiem zabytków techniki na Śląsku z różnych dziedzin przemysłu - przyjęło edukację historyczną i techniczną społeczeństwa. Proponuje się organizację zielonych szkół (noclegi w zabytkowym wagonie sypialnym) z programem wiedzy technicznej i praktyką w warsztatach naprawczych, zajęciami z modelarstwa kolejowego. Odbywać się tu też będą praktyki studentów z Politechniki Wrocławskiej. Formy zajęć edukacyjnych dostosowane są do każdego wieku człowieka - dzieci, młodzieży, studentów, dorosłych hobbystów. Ze zbiorów Muzeum, najliczniejsze zabytki to zabytki techniki kolejowej, w tym urządzenia sygnalizacyjne i tablice z numerami lokomotyw.
Z innych dziedzin techniki na uwagę zasługuje linotyp i przedwojenny polski motocykl Sokół, pierwszy komputer polskiej produkcji Odra i stacjonarna maszyna parowa używana wcześniej w gorzelni. W maju wypełni się sala przeznaczona na ekspozycję motocyklami Harley-Davidson. Zespół Szkół w Jaworzynie Śląskiej ofiaruje Muzeum makietę urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Sala, w której się ją wystawi ma być poświęcona historii szkoły kolejowej w Jaworzynie Śląskiej. Muzeum, po wyremontowaniu parowozu, przystąpi do uzgadniania z władzami kolejowymi wprowadzenia do rozkładu jazdy pociągów pociągu retro. Wraz z gminą i właścicielami byłej cukrowni w Pastuchowie wyremontuje i udostępni dla ruchu turystycznego bocznicę kolejową na trasie Jaworzyna Śląska - Pastuchów. Pracownikom Muzeum marzy się podróż Orient Ekspressem. To realne w najbliższym pięcioleciu przedsięwzięcie, będzie realizowane za pieniądze sponsorów.
Muzeum otwiera się też na doradztwo dla gminy i właścicieli zabytków architektury i techniki, opracowania rzeczoznawcze i koncepcyjne dotyczące zagospodarowania takich zabytków, projekty i usługi wydawnicze (folderów, pocztówek, zabytków).
Uczestnicy inauguracji działalności Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa zwiedzili je i w trakcie poczęstunku wymieniali poglądy, gratulowali, dziękowali i przyrzekali pomoc w promowaniu i współpracy.
Pani Burmistrz w towarzystwie Pana Wicewojewody Stanisława Janika
Zebrani goście podczas poczęstunku
Profesor Jan Kęsik poinformował, że na Uniwersytecie Wrocławskim będzie otwarty kierunek studiów kształcący specjalistów ochrony zabytków techniki. Już na tym spotkaniu Leszek Orpel, Burmistrz z Jedliny Zdroju umówił się na spotkanie w sprawie utworzenia muzeum w najdłuższym w Polsce tunelu kolejowym na trasie Wałbrzych - Jedlina Zdrój, a Lilla Gruntkowska - Burmistrz Żarowa ma przyrzeczoną pomoc w wyeksponowaniu najstarszego zabytku inżynierskiego w Europie - fragmentu mostu żeliwnego, który został wydobyty z rzeki Strzegomki we wrześniu 2003r.
Pamiątkowe zdjęcie przy jednym z eksponatów Muzeum
Z bardzo pozytywnym przyjęciem spotkało się wystąpienie Pana Stanisława Janika, Wicewojewody Dolnośląskiego. Nawiązał w nim do wielokulturowych tradycji Śląska. Tu tworzyli, budowali i współżyli w harmonii Polacy, Czesi i Niemcy. Stworzyli znaczące dzieła nauki, kultury, budownictwa sakralnego i świeckiego, rozwinęli przemysł; zmieniali oblicze miast. Poprzednim pokoleniom zawdzięczamy dzisiejsze bogactwo Śląska. Dlatego pieczołowitość w kultywowaniu tradycji i zachowaniu dla kolejnych pokoleń dorobku cywilizacyjnego tych ziem jest naszą powinnością.
Przemówienie Wicewojewody Stanisława Janika"
Jesteśmy regionem najbliższym dla zachodniej Europy. Z tego faktu musimy czerpać pożytki w postaci śmiałych projektów rozwojowych i sięgać po środki finansowe na ich realizację. Oddolne działania samorządu, które jak w przypadku gminy Jaworzyna Śląska, przyniosły wymierny sukces we współpracy tej gminy z podmiotami z branży kolejowej i naukowej, zasługują na najwyższe uznanie. Państwo bowiem - mówił Wojewoda St. Janik - wiecie najlepiej jakie są potrzeby lokalnej społeczności, jakimi metodami i środkami pobudzić mieszkańców do aktywności, by stworzyć godne warunki do życia i rozwoju. Przykład Państwa współpracy z przemysłem jest wzorcowy. Wykorzystujcie w dalszych działaniach potencjał intelektualny i twórczy dla nowych pomysłów i sfinalizowania ich. W Jaworzynie i sąsiednich gminach inicjatywy samorządowe mają wyraźną przewagę nad oczekiwaniami na decyzje centralne. Samorządność dojrzała - co pokazuje Państwa przykład - do czynienia rzeczy wielkich. Wojewoda Stanisław Janik życzył wszystkim realizatorom przedsięwzięcia, z którego zrodziło się Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej, wytrwałości, zdrowia, pomyślności osobistej i w życiu zawodowym oraz nowych wielkich pomysłów na rozwój gminy.
Pięknym akcentem zakończyło się spotkanie inauguracyjne. Bolesław Poliński, Naczelny Dyrektor PKP Polskich Linii Kolejowych S.A ogromnymi wiązankami kwiatów obdarował Halinę Dydycz i Piotra Gerbera. Serdecznie dziękował za zdeterminowanie w zagospodarowaniu zabytkowego majątku PKP i widocznych już efektach jego udostępnienia społeczeństwu.
Wyróżnieni Burmistrz Halina Dydycz oraz właściciel Muzeum Piotr Gerber
Dyrektor Naczelny PKP Polskich Linii Kolejowych S.A Bronisław Poliński wręczający kwiaty Pani Halinie Dydycz
Wręczył gospodarzom spotkania podziękowania, które w całości cytujemy, gdyż podkreślają istotę współpracy różnych podmiotów:
Z okazji uroczystego spotkania inaugurującego rozpoczęcie działalności Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w imieniu Kierownictwa Oddziału Regionalnego PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. oraz swoim własnym składam wszystkim organizatorom, pracownikom najserdeczniejsze gratulacje i życzenia osiągania samych sukcesów w gromadzeniu zabytków kultury narodowej. Współpraca nasza od wielu lat nacechowana jest zbieżnością interesów i kształtuje ona partnerskie postawy na płaszczyźnie wspólnych działań i dokonań dla upamiętnienia historycznego dorobku polskiego kolejnictwa i przemysłu. Na co dzień życzę Państwu dużo dobrego zdrowia, wytrwałości w działaniu w wykonywaniu trudnych i odpowiedzialnych zadań społeczno-zawodowych dla dobra społeczeństwa, satysfakcji z osiąganych wyników a także pomyślności w życiu osobistym.
Przekazując te życzenia pozostaję z wyrazami głębokiego szacunku.
Bronisław Poliński
Naczelny Dyrektor
Archiwum aktualności